FL Studio 5 cz.2 - tworzenie muzyki

FL Studio 5

Część 2 - tworzenie muzyki

Marek Zawadzki

W poprzednim odcinku skupiliśmy się na ogólnych informacjach dotyczących programu FL Studio. Zapoznaliśmy się z instalacją, elementami składowymi programu oraz podstawami pracy z programem. W tej części kursu zajmiemy się tworzeniem muzyki z pomocą programu FL Studio. Z użyciem omówionych w poprzedniej części wirtualnych instrumentów stworzymy swój pierwszy utwór.

Na początek mała rekapitulacja podstawowych pojęć: Patern to pojedynczy fragment kompozycji, który później można umieścić w liście odtwarzania, Channel jest częścią składową Paternu, Playlist Editor natomiast służy do wykreowania utworu w oparciu o Paterny.

Zanim zaczniemy pracę warto się zastanowić nad tym, jaki rodzaj muzyki chcemy tworzyć. Z tym bowiem związane są wirtualne instrumenty, których będziemy używać. Nie każdy instrument nadaje się do typu tworzonego przez nas utworu. Prócz zastosowanych instrumentów ważne jest też tempo utworu, zwykle charakterystyczne dla danego stylu. Czytając różne wypowiedzi w sieci przeważa opinia, że program FL Studio nadaje się głównie do muzyki typu hip-hop, dance i techno. Choć nie zaryzykowałbym takiego zawężenia możliwości jego wykorzystania to pierwszy utwór stworzymy w stylu hip-hop, który jest naprawdę wdzięcznym tematem do eksperymentowania.

Sekwencer krokowy
Po uruchomieniu programu FL Studio pojawia się znane już Wam okno zawierające Step Sequencer. Domyślnie, po instalacji programu uruchamia się okno zawierające cztery kanały (Channels). Kanały te zawierają następujące dźwięki: Kick, Clap, HiHat, Snare. Pojawiający się projekt utworu bazuje na zapisanych w programie szablonach (Template).

Każdy przycisk na ścieżce sekwencera krokowego odpowiada jednej nucie o wartości szesnastki. Przycisk może mieć dwa stany: stan spoczynku oraz stan aktywny. Aby przełączyć się pomiędzy stanami wystarczy kliknąć lewym lub prawym klawiszem myszy. Przyciski występują w dwóch kolorach, co pozwala na szybką orientację w poszczególnych częściach taktu 16/16.

Typ muzyki charakteryzuje jeden bardzo ważny parametr - tempo, czyli szybkość odgrywania utworu. Program FL Studio pozwala na łatwą kontrolę tempa utworu. Szybkość odtwarzania utworu wyrażona jest w BPM (beats per minute) i można ją zmienić za pomocą myszki.

Domyślne tempo w FL Studio wynosi 140BPM. Ogólnie i z dużym uproszczeniem można przyjąć, że tempo 120-150BPM jest charakterystyczne dla muzyki techno, tempo 80-110BPM przeznaczone jest dla muzyki typu hip-hop a 170BPM zarezerwowane dla stylu drum'n'bass. Ponieważ budujemy podkład w stylu hip-hop zmniejszymy nieco tempo utworu, na przykład do 90BPM. Program FL Studio zawiera dużo pętli dla muzyki typu hip-hop i warto się z nimi zapoznać.

Edycja dźwięku w kanałach
Po utworzeniu podkładu perkusyjnego następnym krokiem jest dodanie dźwięków wypełniających utworzony "szkielet" melodyczny. Warto jest trochę popracować i zastąpić istniejące dźwięki nowymi, o całkiem innym charakterze. Program FL Studio dostarcza wiele brzmień, którymi możemy się posłużyć (wersja testowa ma ich o wiele mniej).

Najprostszym sposobem dodania nowych dźwięków (wirtualnych instrumentów) jest dodanie nowego kanału wybierając polecenie Channels > Add one. Można również skorzystać z myszki komputerowej i "przeciągnąć" brzmienie bezpośrednio z wyszukiwarki programu FL Studio. Za pomocą myszki można zamienić istniejący dźwięk lub dodać nowy.

FL Studio umożliwia nie tylko umieszczanie dźwięków w sekwencerze krokowym, ale i pozwala na modyfikację parametrów dźwięku takich jak panorama, głośność, rezonans i odcięcie filtru, przesunięcie w fazie i wysokość dźwięku. Sekwencer programu FL Studio wyposażony jest w dwa edytory: klawiatury (Keyboard Editor) oraz edytor graficzny (Graph Editor). Edytor klawiatury pozwala na pracę z pojedynczymi nutami. Parametry takie jak panorama czy głośność dźwięku możemy zmieniać za pomocą edytora graficznego - Graph Editor.

Zawartość wybranego kanału może zostać skopiowana do dowolnego innego kanału zawierającego inny wirtualny instrument. Podczas tworzenia muzyki jest to funkcja bardzo przydatna, często zwalniająca nas od żmudnego powtarzania wcześniej zaprogramowanych wartości. W ten sposób można tworzyć różne paterny (a można ich mieć maksymalnie 999) o podobnej strukturze (skopiowane nuty można poddać edycji wprowadzając oczekiwane zmiany, ale nie ma już potrzeby wpisywania tych, których nie zmieniamy).

Po zaznaczeniu kanału (kanałów) w sekwencerze krokowym należy wybrać polecenie File > Copy (kopiuje zawartość do schowka). Po przejściu do miejsca docelowego (na przykład innego kanału lub paternu) należy wybrać polecenie File > Paste. Jeśli brakuje nam miejsca w sekwencerze paternowym możemy wydłużyć jego pole edycyjne a tym samym liczbę zawartych w nim kroków. Dokonujemy tego przeciągając w górę myszą, kliknąwszy wcześniej na oknie umieszczonym w lewym górnym rogu sekwencera krokowego.

Edytor pianolowy
Edytor Piano Roll jest bardzo elastycznym narzędziem pozwalającym na swobodne układanie melodii, akordów i pojedynczych dźwięków z uwzględnieniem najważniejszych niuansów artykulacyjnych. W przeciwieństwie do sekwencera krokowego edytor pianolowy daje nieskończone możliwości improwizacji, pozwala również na korzystanie z funkcji losowego generowania nut.

Nuty w edytorze pianolowym wyświetlane są w układzie poziomym. Aby sprawdzić jak brzmi dany dźwięk (nuta) wystarczy kliknąć w wybranym miejscu lewym przyciskiem myszy. Podstawową (choć nie jedyną) różnicą pomiędzy edytorem pianolowym a sekwencerem krokowym jest fakt, że w tym pierwszym mamy pełną dowolność w dobieraniu długości poszczególnych nut. Narysowaną nutę możemy dowolnie wydłużać, skracać lub przenosić w inne miejsce za pomocą myszy komputerowej (działa to identycznie jak w innych programach użytkowych). Edytor pianolowy pozwala również na modyfikowanie właściwości pojedynczych nut lub zaznaczonej grupy nut.

Program FL Studio pozwala na rysowanie nie tylko pojedynczych nut, ale także całych akordów. Aby przejść do rysowania akordów należy wybrać polecenie Chord, dostępne w menu edytora pianolowego. Aby skorzystać ze wspomnianego wyżej losowego generowania nut (można w ten sposób uzyskać szereg ciekawych i inspirujących pochodów), należy wybrać polecenie Tools > Randomize z menu edytora. Korzystając z narzędzia Piano Roll Randomizer możemy ustawić takie parametry jak liczba oktaw (Octave), zakres (Range), rodzaj zastosowanej skali (Key/Scale), ilość nut (Population) a także długość nut w wygenerowanym pochodzie.

Playlist Editor
Po utworzeniu paternów (tak z pomocą sekwencera krokowego jak i edytora pianolowego), którymi najczęściej są partie pojedynczych instrumentów, budujemy całą aranżację korzystając z edytora listy odtwarzania (Playlist Editor). W nim układamy poszczególne elementy utworu, które będą następnie odtwarzane. Ułożone w edytorze listy odtwarzania elementy można wycinać, kopiować i przenosić. Na liście każdy patern ma własną ścieżkę. Aby przełączyć program FL Studio w tryb pracy z listą odtwarzania należy wcisnąć przycisk SONG w panelu transportu.

Co dalej?
W następnej części rozwiniemy nasze umiejętności związane z korzystaniem z wirtualnych instrumentów, zmodyfikujemy właściwości wykorzystywanych wirtualnych instrumentów i zapoznamy się z mikserem programu.